
طبقهبندی گیاهان
طبقهبندی گیاهان، گروهبندی سیستماتیک آنها بر اساس شباهتها و تفاوتهای ویژگیهای فیزیکی یا ژنتیکی آنها در سلسله، بخش، رده، راسته، خانواده، جنس و گونه است.
طبقهبندی گیاهان بر اساس سیستم بنتام و هوکر (Bentham & Hooker system)

طبقه بندی متعارف گل ها و گیاهان زینتی
الف. طبقهبندی بر اساس عادت رشد
1. گیاهان علفی

گیاهان علفی گیاهانی هستند که برگها و ساقه آبدار دارند. گیاهان علفی ممکن است یکساله، دوساله یا چندساله باشند.
1.1. گیاه بوتهای: گل پریوش، گل همیشه بهار و غیره.
2.1. گیاه غیر بوتهای
- نوع تاک
- خزنده: ایپومو، ترشک، خون سیاوشان، tecoma grandiflora و غیره.
- بالا رونده: کوسکوتا، کلیتوریا، گل ساعتی، گلوریوسا و غیره.
- انواع غیر تاکی: سوسن

2. درختچه
درختچه بوتهای با اندازه کوچک تا متوسط است که دارای چندین ساقه نیمهچوبی می باشد. این گیاه با ساقههای متعدد و ارتفاع کوتاه، که معمولاً کمتر از ۶ متر است، از درخت متمایز میشود. آنها به طور فراوان از پایه ساقه منشعب میشوند و ظاهری بوتهای دارند، بدون اینکه تنه مشخصی داشته باشند.
1.2. درختچههای گلدار: آنها به خاطر گلهایشان کاشته میشوند. مانند رز، یاس، خرزهره، کاملیا و غیره.
2.2. درختچههای شاخ و برگدار: آنها برای برگهای زیبایشان کاشته میشوند. مانند کروتون، آکالیفا، آرالیا و غیره.
3.2. پرچین: اینها نوع خاصی از درختچهها هستند که در حاشیه باغ، حیاط و فضاهای سبز، بسیار نزدیک هم و به منظور حفاظت از آن محیطها کاشته میشوند. مانند دورانتا، استربلوس، جاستیسیا، سسبانیا و غیره.

3. درخت
درخت گیاهی چند ساله و بلند با تنه مشخص، شاخهها و برگهای نگهدارنده است.
1.3. تکلپهایها: نخلها
2.3. دو لپهایها
- درختان گلدار: درختانی که به خاطر گلهای زیبایشان شناخته میشوند و برای باغ مناسب هستند. به عنوان مثال، ماگنولیا، باوهینیا، کادام، آشوکا، طاووس، ازگیل هندی و غیره.
- درختان شاخ و برگدار: درختانی که به خاطر برگها و شاخههای دلربایشان شناخته شده و جذاب هستند. در اینجا گل از اهمیت ثانویه برخوردار است. به عنوان مثال، فیکوس، آلبیزیا، کاج، اکالیپتوس و غیره.

4. گیاهان زینتی آبزی

گیاهان آبزی گیاهانی هستند که برای زندگی در محیطهای آبی سازگار شدهاند. به آنها هیدروفیت یا ماکروفیت نیز گفته میشود. گیاهان آبزی فقط میتوانند در آب یا در خاکی که دائماً از آب اشباع شده است، رشد کنند.
1.4. گیاهان شناور: کاهوی آبی، شاه بلوط آبی و غیره.
2.4. گیاهان شناور ریشهدار: نیلوفر آبی، نیلوفر قرمز، نیلوفر آبی سلطنتی و غیره.
3.4. گیاهان باتلاقی: زنبق شیرین، آلوکازیا و غیره.
ب. طبقهبندی بر اساس روش مرسوم
1. گلهای فصلی
گیاهان گلداری که چرخه زندگی خود را در یک فصل رشد کامل میکنند، گلهای فصلی نامیده میشوند. آنها به سه گروه تقسیم میشوند:
1.1. گل فصلی زمستانی: چرخه زندگی خود را در فصل زمستان تکمیل میکنند. مانند آستر، کاسموس، میخک و غیره.
2.1. گل فصلی تابستانی: چرخه زندگی خود را در فصل تابستان تکمیل میکنند. مانند گل حنا، تاج خروس، زینیا، اطلسی و غیره.
3.1. گلهای مناسب برای تمام طول سال: آنها را میتوان هم در فصل زمستان و هم در فصل تابستان کشت کرد. مانند گل مینا آفریقایی، نخود فرنگی، آرکتوتیس، کورئوپسیس و غیره.

2. گیاهان پیازدار

گیاهان زینتی و گلدار که معمولاً توسط ساختارهای تغییر شکل یافته زیرزمینی مانند پیاز، بنه، ریزوم، ریشه غدهای و غیره تکثیر میشوند، گیاهان پیازدار نامیده میشوند. ویژگیهای اصلی آنها برگهای باریک و بلند، فقدان ساقه هوایی، توسعه دمگل بلند از پایه گیاه و غیره است.
مثال: گل مریم، گلایل، کالادیوم، مارچوبه، سوسن زنجبیلی، کوکب و غیره
3. درختچه
به بالا نگاه کنید الف.2.
4. درخت
به بالا نگاه کنید الف.3.
5. نخلها
گیاهان زیر خانواده palmaceae ، نخل نامیده میشوند. آنها ساقههای بلند و بدون انشعاب دارند و در بالای آنها دستهای از برگها قرار دارد. آنها به سه گروه تقسیم میشوند:
1.5. نخلهای بلند: نخل سلطنتی، نخل روغنی، نخل آرکا، نخل نارگیل و غیره.
2.5. نخلهای متوسط: آرکا وحشی، نخل نیشکر و غیره.
3.5. نخل گلدانی: نخل پروانهای، نخل لیدی و غیره.

6. گیاهان بالارونده
گروهی از گیاهان با ساقههای ضعیف که با کمک اندامهای تغییر شکلیافته از تکیهگاه بالا میروند.
مثال: کاسکوتا، کلیتوریا، گل ساعتی، گلوریوزا، گل کاغذی، لونیکرا، هیپتاژ و غیره.
7. مخروطیان
این کلمه از کلمه لاتین conus به معنی مخروط و ferre به معنی بارور کردن گرفته شده است، یعنی گیاهی که مخروط دارد. یک گیاه بازدانهی همیشه سبز متعلق به راستهی مخروطیان که دارای مخروط است و عموماً برگهای سوزنی شکل یا فلس مانند دارد.
مثال: تویا، اوروکاریا، کاج، گز و غیره

8. گیاهان زینتی آبزی
به الف.4. مراجعه کنید.

9. کاکتوس
این کلمه از کلمه یونانی «kaktos» گرفته شده است که اولین بار توسط تئوفراستوس برای گیاه خاردار استفاده شد. گیاهانی با ساقه و برگ آبدار از خانواده کاکتوسها، کاکتوس نامیده میشوند.
مثال: گلابی خاردار، کاکتوس ستارهای، کاکتوس ارکیده، کاکتوس رز و غیره.
10. ارکیده
گیاهان خانواده ارکیدهها، ارکیده نامیده میشوند. آنها در مکانهای مرطوب و نیمهسایه به خوبی رشد میکنند، اما در آب راکد رشد نمیکنند. آنها طیف گستردهای از تنوع را در شکل، اندازه، رنگ و بافت گلها، فراتر از تصور ذهن انسان، نشان میدهند.
مثال: دندروبیوم، واندا، کاتلیا و غیره
11. سرخس
گیاهان نهانزاد از خانوادهی polipodiceae عموماً سرخس نامیده میشوند. کوهستانهای مرطوب گرمسیری، زیستگاه طبیعی سرخسها هستند. آنها به دمای بالا، مکان مرطوب و سایهدار نیاز دارند.
مثال: آدیانتوم، پلیپودیوم، لیگودیوم، پتریس، اسموندا و غیره.

12. گیاهان آبدار (ساکولنتها)
گیاهان ساکولنت که به عنوان گیاهان چاق نیز شناخته میشوند، دارای بخشهایی ضخیم و گوشتی هستند که معمولاً برای حفظ آب در آب و هوای خشک یا شرایط خاک مناسب است. کلمه “ساکولنت” از کلمه لاتین sucus به معنای آب یا شیره گرفته شده است. گیاهان ساکولنت ممکن است آب را در ساختارهای مختلفی مانند برگها و ساقهها ذخیره کنند.
مثال: آگاو، اوپونتیا، فرفیون، خرفه، سانسوریا و غیره.

ج. متفرقه
۱. سیکادها (سرخس نخلی)
سیکادها گروهی از گیاهان هستند که تنه ای تنومند و چوبی با تاجی از برگ های بزرگ، سخت، سفت و مرکب همیشه سبز دارند. سیکادها از نظر ظاهری شبیه نخل ها هستند. آنها دارای یک ساقه pachycauls هستند. این کلمه از کلمه یونانی pachy به معنی ضخیم یا تنومند و کلمه لاتین caulis به معنی ساقه گرفته شده است.
مثال: سیکاس، ماکروزامیا، زامیا و غیره.

۲. درخت مسافر
Ravenala madagascariensis، که معمولاً به عنوان درخت مسافر یا نخل مسافر شناخته میشود. کلمه Ravenala از کلمه Malagasy ravinala به معنی “برگهای جنگلی” گرفته شده است. این یک نخل واقعی نیست. به آن “نخل مسافر” میگویند زیرا غلاف ساقهها آب باران را در خود نگه میدارد که ظاهراً میتواند به عنوان منبع آشامیدنی اضطراری برای مسافران نیازمند استفاده شود. دلیل قابل قبول دیگر برای نام آن این است که این گیاه تمایل دارد در خط شرقی-غربی رشد کند و یک قطبنمای ابتدایی ایجاد کند. برگهای عظیم پارویی شکل آن روی دمبرگهای بلند قرار دارند. گلهای سفید بزرگ از نظر ساختاری شبیه گلهای پرنده بهشتی هستند اما عموماً با یک برگچه سبز جذابیت کمتری دارند.
